اقبال نامه

ترتیب دهنده متن علمی و تدقیقی: ف. بابایف

دیوان خمسه نظامی گنجوی، شاعر بزرگ و داستان‌سرای ایرانی قرن ششم هجری، شش دفتر است و هر یک از شش دفتر او، بنا به درخواست یکی از فرمانروایان زمان به نظم درآمده است.
«اقبال‌نامه» یا خردنامه به نام ملک عزالدین محمود بن ارسلان سلجوقی پادشاه موصل است. نظامی اقبالنامه را در سال ۵۹۹ هجری به وسیله تنها فرزندش محمد نزد ملک عزالدین فرستاد.

ابیات آغازین این منظومه را باهم میخوانیم:
خرد هر کجا گنجی آرد پدید / ز نام خدا سازد آنرا کلید
خدای خرد بخش بخرد نواز / همان ناخردمند را چاره ساز
رهائی ده بستگان سخن / توانا کن ناتوانان کن
نهان آشکارا درون و برون / خرد را به درگاه او رهنمون
برارندهٔ سقف این بارگاه / نگارنده نقش این کارگاه
ز دانستنش عقل را ناگزیر / بزرگی و دانائیش دلپذیر
به حکم آشکارا به حکمت نهفت / شناسنده حیران ازو وقت گفت
سزای پرستش پرستنده را / تولا بدو مرده و زنده را
ورای همه بوده‌ی بود او / همه رشته‌ی جوهر آلود او